Süpernovalar, evrende gerçekleşen en şiddetli olaylar arasında yer alıyor. Özellikle olağanüstü enerjileri ve patladığında ortaya çıkan gök cisimlerine bakıldığında üzerindeki ilgili fazlasıyla hak ediyor. Bununla birlikte yakın zamanda BOAT olarak adlandırılan bir gama ışını patlaması gerçekleşti. Bu, şimdiye kadar ki en parlak süpernova patlaması olarak yer aldı. İşte detaylar!
Şimdiye kadar ki en parlak süpernova patlaması!
Süpernova, Güneş’in sekiz katından daha yüksek bir kütleye sahip olan yıldızların ölüm anı olarak adlandırılabilir. Söz konusu olayı ölüm olarak adlandırsak da bu kelime birçok anlama geliyor. Süpernovanın gerçekleşmesinden sonra ardından gerçekleşen karadelik ve nötron yıldızları, evrenin en ilginç gök cisimleridir.
Oldukça sıkış bir yapıya sahip olan bu gök cisimlerini meydana getiren olay ise bir süpernova patlaması. Bunun sebebi ise ancak böyle bir kuvvet altındaki madde bir karadelik olacak kadar sıkışma ile karşı karşıya kalır. Tam tersi durumda ise sıkışmaz azalır ve nötron yıldızı olur.
Bugün ise bir teleskop, BOAT olarak adlandırılan bir patlamayı gözlemledi. Bu gözlemde süpernova patlamasından sonraki birkaç gün içinde neler olduğu hakkında bizlere bilgi veriyor. Söz konusu teleskop, Büyük Yüksek İrtifa Hava Duşu Gözlemevi [Large Hign Altitude Air Shower Observatory (LHAASO)] oldu.
LHAASO, BOAT süpernovası patladığında veri aldığı için yalnızca olayı başını değil, olaydan sonraki gelişimini de takip etti. Uzamsal çözünürlük kısmında bazı sorunlar olsa da fazlasıyla veri yer aldı. İlk 100 dakikada 200 giga-elektron voltun üzerindeki enerjilerde 64 binden fazla faton tespit edildi.
Araştırmacılara göre bu veri, düşük enerji olaylarının süpernovanın türbülanslı enkazıyla etkileşime gire jetlerden kaynakladığı yönünde. Bu enkaz ise hem jetlerin kaynağına yakın hem de karmaşık olması bakımından uzay parçacıklarının hızını sınırlayacak. Bu da enerjilerine de sınır koyacakları anlamına geliyor.
Daha yüksek enerjili fotonlar, hepsinin aksine jetlerin süpernova kalıntılarını temizlediği ve yıldızın etrafındaki ortamı oluşturan malzemeyle etkileşime girmeye başladığı alanlarda üretilir. Bir süpernovanın enkazını geride bırakmak zor gibi duruyor. Ancak jet parçacıkları neredeyse ışık hızına hızlandırdığı için süreç hızlı gerçekleşiyor.
BOAT ise süpernova durumunda yüksek enerjili fotonlarda keskin bir düşüş yaptı. Bunun ise kaynaklarından uzaklaştıkça jetlerin genişlemesinden kaynaklandığı söyleniyor. Ayrıca jetin merkezi çekirdeği doğrudan Dünya’ya dönük olduğu için BOAT’ın en parlak süpernova olduğu anlaşılıyor.
Peki, siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlar kısmından bizlerle paylaşmayı unutmayın!
