Avrupa Birliği (AB) önderlerinin Ukrayna’ya ve Moldova’ya ‘tam üyelik’ statüsü verdikleri tarihi dorukta Türkiye de gündeme geldi. Yunanistan Başbakanı Kriyakos Miçotakis’in Doğu Akdeniz’de Türkiye ile yükselen tansiyonu gündeme getirmesi üzerine AB’nin sonuç bildirgesinde Doğu Akdeniz başlığı altında Türkiye konusu da yer aldı.

‘AB DOĞU AKDENİZ’DE İSTİKRAR İSMİNE TANSİYONLARI AZALTMASINI BEKLİYOR’

AB sonuç bildirgesi dış münasebetler kısmında ‘Doğu Akdeniz’ başlığı altında ‘AB’nin Türkiye’nin son vakitlerde tekrarlanan aksiyonlarından ve açıklamalarından derin tasa duyduğu’ belirtilerek, “Türkiye, tüm AB üye devletlerinin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne hürmet göstermelidir. Avrupa Kurulu, evvelki sonuçlarını ve 25 Mart 2021 tarihli deklarasyonu hatırlatarak, Türkiye’nin memleketler arası hukuka tam olarak uymasını, Doğu Akdeniz’de bölgesel istikrar ismine tansiyonları azaltmasını ve yeterli komşuluk bağlantılarını sürdürülebilir bir formda geliştirmesini beklemektedir” denildi.

YUNANİSTAN SONUÇ BİLDİRGESİNDEN ŞAD KALDI

Konuya ait Brüksel’de gazetecilere açıklama yapan Yunanistan Başbakanı Miçotakis “Atina sonuç bildirgesinde yer alan tabirlerin büsbütün gerisindedir. Burada Türkiye’ye açık bir lisanla AB üyesi ülkelerin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü sorgulamayı bırakması ve milletlerarası hukuka uygun biçimde tansiyonu düşürme tutumuna geri dönmesi için davet yapılmıştır” dedi.

Miçotakis “Umarım Türkiye bu sefer davetlere kulak verir. Zira Doğu Akdeniz’de, son iki ayda, büsbütün komşumuz tarafından tırmandırılan tansiyonu düşürmenin tek yolu bu” diye konuştu.

LİDERLER UKRAYNA’YA TAKVİYE VURGUSU YAPTI

Sonuç bildirgesinde tepeye damgasını vuran, “Ukrayna’daki durum ile Ukrayna, Moldova ve Gürcistan’ın üyelik başvurularına” ait kısımda ise, “Avrupa Kurulu, Ukrayna’nın yanında olduğunu ve Avrupa Birliği’nin insani yardım da dahil olmak üzere genel ekonomik, askeri, toplumsal ve mali dayanıklılığı için Ukrayna’ya güçlü dayanak sağlamaya devam edeceğini bir defa daha teyit eder” denildi.

AB’nin askeri, ekonomik, toplumsal ve finansal takviye vermeye devam edeceği belirtilen açıklamada, “Avrupa Birliği, Ukrayna’nın Rus saldırganlığına karşı doğal legal savunma hakkını kullanmasına ve toprak bütünlüğünü ve egemenliğini savunmasına yardımcı olmak için daha fazla askeri takviye sağlama konusundaki kararlılığını sürdürmektedir. Bu maksatla, Avrupa Kurulu, Konsey’den askeri yardımın daha da arttırılması için süratle çalışmasını talep etmektedir” tabirleri kullanıldı.

Avrupa Konseyi’nin, 2022’de Ukrayna’ya 9 milyar euroluk yeni istisnai makro-finansal yardım sağlamak için Komite tarafından yapılacak bir öneriyi not ettiği bildirildi. Ukrayna’nın tekrar inşası için AB yardımına ait Komite’nin milletlerarası ortaklar, kuruluşlar ve uzmanlarla istişare içinde tekliflerini hazırlayarak süratle sunmakla görevlendirdi.

UKRAYNA VE MOLDOVA’NIN ‘ADAY ÜLKE’ STATÜSÜ BİLDİRGEDE

Avrupa Konseyi’nin, Ukrayna, Moldova ve Gürcistan’ın Avrupa perspektifini tanıdığı vurgulanan sonuç bildirgesinde, “Bu ülkelerin ve vatandaşlarının geleceği Avrupa Birliği’ndedir. Avrupa Kurulu, Ukrayna ve Moldova Cumhuriyeti’ne aday ülke statüsü vermeye karar verdi. Kurul, gereken şartlar tam olarak karşılandıktan sonra daha fazla aksiyona karar verecektir” denildi.

Konseyin, Gürcistan’ın üyelik müracaatına ait görüşünde de “Gürcistan’a aday ülke statüsü vermeye hazır olduğu” ve bu ülkenin üyelik sürecinin ilerlemesinin Kopenhag kriterlerini karşılama konusundaki teşebbüslerine bağlı olacağı vurgulandı.

BATI BALKAN ÜLKELERİNE MAKÛS HABER

Zirve öncesinde 6 Batı Balkan ülkesiyle bir ortaya gelen AB önderleri, bu tepede Bulgaristan vetosuyla uzlaşma sağlanamayınca, sonuç bildirgesinde “AB Kurulu, Batı Balkanlar’ın AB’ye iştirak muhtemelliğine tam ve kesin olarak bağlı olduğunu tabir eder ve iştirak sürecinin hızlandırılması için davette bulunur” denildi.

Bildiride ayrıyeten 6 Batı Balkan ülkesi Kuzey Makedonya, Kosova, Bosna Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk’a, bilhassa hukukun üstünlüğü, yargı sisteminin bağımsızlığı ve işleyişi ile yolsuzlukla çaba ile ilgili ıslahatların ehemmiyeti hatırlatıldı. Bu ülkeler ayrıyeten azınlıklara mensup bireylerin haklarını ve eşit muameleyi garanti etmeye davet edildi.

Zirvede Sırbistan, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk ile iştirak müzakerelerinin süratle başlayabilmesi için, Kuzey Makedonya ile Bulgaristan ortasındaki sıkıntıların süratle çözülmesi daveti da yapıldı. Bilhassa Sırbistan ve Kosova ortasındaki bağların normalleştirilmesine ait, ikili ve bölgesel uyuşmazlıkların tahlilinde somut ilerlemeye duyulan acil muhtaçlık yine teyit edildi.

LİDERLER AVRUPA SİYASİ TOPLULUĞU KURULMASINI MASAYA KOYACAK

AB başkanları doruğun gece yarısı süren kısmında de Fransa Cumhurbaşkanı ve AB devir Lideri Emmanuel Macron’un “Avrupa Siyasi Topluluğu” kurulması teklifini tartıştı. Önderler, sonbahardan itibaren, devir başkanlığını devralacak Çek Cumhuriyeti’nin başşehri Prag’da bu bahsin tekrar ele alınması konusunda anlaştı.

Avrupa Siyasi Topluluğu konusu sonuç bildirgesinde “Avrupa Birliği’nin Avrupa’daki ortaklarıyla alakaları konusunda stratejik bir tartışma gerçekleştirdiği” belirtilerek, “Bu topluluk ile hedef kıtadaki Avrupa ülkeleri için bir politik işbirliği platformu sağlamaktır. Bu platform, yakın bağlantı içinde olduğumuz tüm Avrupa ülkelerini ilgilendirebilir. Avrupa kıtasının güvenliğini, istikrarını ve refahını güçlendirmek için ortak çıkar hususlarını ele almak için siyasi diyalog ve işbirliğini teşvik etmeyi hedefliyor. Bu çerçeve, genişleme de dahil olmak üzere mevcut AB siyasetlerinin ve araçlarının yerini almayacak ve Avrupa Birliği’nin karar alma özerkliğine tam olarak hürmet duyacaktır. Bu birinci görüş alışverişi temelinde, Avrupa Kurulu bu soruya geri dönecektir” sözleri yer aldı.

AB başkanlar tepesinin ikinci gününde Avrupa Merkez Bankası Lideri Christine Lagarde’ın da iştirakiyle, enflasyon, güç krizi ve devlet borçlanma faizlerinin yükselmesi üzere ekonomik mevzular ele alınacak.