“`html

Abdullah Öcalan’ın Türkiye’ye Gelişi ve Sonraki Gelişmeler

Değerli gazeteciler, hayati bir gelişmeyi sizlere ve kıymetli vatandaşlarımıza aktarmak istiyorum.

Tarih: 16 Şubat 1999.

O dönemki Başbakan Bülent Ecevit, başbakanlık ofisinde basın mensuplarına yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Bu sabah saat 03.00 itibarıyla bölücü terör örgütü PKK’nın lideri Abdullah Öcalan, Türkiye’de bulunmaktadır.”

Öcalan, son derece gizli bir operasyon neticesinde Kenya’dan ülkeye getirilmişti.

Uluslararası medyaya düşen ilk görüntüler, Öcalan’ın uçağının açılış anında maskeli güvenlik güçlerinin “Memlekete hoş geldin” demesiyle başladı.

Kısa bir diyalogda, Öcalan “Eğer bir hizmet imkanı varsa, bunu yapabileceğimi” belirtiyordu.

Öcalan, çeyrek asır boyunca Türkiye’nin siyasi sahnesinde önemli bir figür olmayı sürdürdü.

İmralı Adası’ndaki tutukluluğu esnasında ziyaret kısıtlamaları uygulanırken, bazı dönemlerde resmi yetkililerle görüşme imkanı da sağlandı.

“Çözüm süreci” aşamasında Öcalan, kilit bir rol oynayan bir aktör haline geldi.

2024 yılı Ekim ayında ise Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) lideri Devlet Bahçeli, “Öcalan Meclis’e gelip PKK’nın sona erdiğini duyursun” şeklinde açıklamalarda bulunarak yeni bir dönemi başlattı.

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) temsilcileri, İmralı ile görüşmelerine yeniden başladı.

27 Şubat’ta gerçekleştirilen son görüşmenin ardından yapılan basın açıklamasında, Öcalan’ın yaptığı kritik çağrı kamuoyuna duyuruldu.

Öcalan, PKK’ya kongresini toplayıp kendini feshetme çağrısı yaptı.

Uzun yıllar boyunca gündemi meşgul eden Abdullah Öcalan, Türkiye kamuoyunda “terörist başı” olarak nitelendirilirken, birçok Kürt için de bir “önder” statüsündedir. Peki, Abdullah Öcalan kimdir?

Öcalan’ın Türkiye’ye getirildiği uçaktaki görüntüler basınla paylaşıldı.

Memurluk Günleri

Öcalan’ın siyasi yolculuğu, 1960’larda Ankara’da araştırmalar yaptığı dönemle başlamaktadır. 1970’lerde ise PKK’nın temellerini atmıştır. 1980’lerde ve 90’larda yoğun çatışmaların yaşandığı o dönemde, PKK ile destekçileri tarafından “başkan” ve “önder” olarak algılanmaya başlamıştır. 1999 yılından beri İmralı Cezaevi’nde bulunmaktadır.

Öcalan, 1949 yılında Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinde dünyaya gözlerini açmıştır. Eğitim hayatına Ankara’da Anadolu Tapu ve Kadastro Meslek Lisesi’nde devam etmiştir ve bir süre Diyarbakır’da kadastro memurluğu yapmıştır.

Gençlik yıllarında farklı siyasal eğilimlere yönelmiş, nihayetinde sosyalizmle kendini tanıştırmıştır.

Devrimci Etkiler

Diyarbakır’dan İstanbul’a geçtikten sonra, Kürt gençlerin kurduğu Devrimci Doğu Kültür Ocakları’nın (DDKO) faaliyetlerine katıldı. 1971 yılında Ankara’ya dönerek Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne kaydoldu. Üniversite yıllarında dönemin devrimci liderlerinden etkilendi ve 1972’deki bir protesto nedeniyle kısa süreli hapis cezası aldı.

Getty Images

Ankara’da İlk Örgütlenme

Hapisten çıktıktan sonra 1972’de sol bir çizgide faaliyet gösteren Ankara Demokratik Yüksek Öğrenim Derneği’ne katıldı ve ardından 1973’te PKK’nın kuruluşunu müjdeleyen ilk toplantı Ankara’nın Çubuk Barajı’nda düzenlendi.

Bu grup, Marksist-Leninist ideolojik çerçevede “Kürdistan sömürgedir” savını benimseyerek bağımsız bir Kürt devleti kurmayı hedefliyordu. Katılımcılar, zaman içerisinde toplumsal taban bulmaya başladı.

PKK’nın Kuruluşu

1977 sonrasında, bu grup Türkiye’nin doğu ve güneydoğu şehirlerine yayılmaya başladı. PKK, 1978 yılında Diyarbakır’ın Lice ilçesindeki Fis köyünde resmi olarak kuruldu ve Öcalan grubun lideri olarak seçildi. İlk dönemlerinde suikastlar, PKK’nın varlığında önemli bir yer tuttu.

PKK, 1979 yılında ilk ciddi silahlı eylemini Bucak aşiretinin eski liderine karşı gerçekleştirerek adını duyurmuştur. Bu dönemde diğer Kürt örgütleriyle ve Türk sol gruplarla çatışmalar yaşanmıştır.

Bu yıllarda “Apocular” adıyla anılmaya başlamışlardır.

Kesire Öcalan’la Bağlantısı

Kuruluş yıllarında öne çıkan isimlerden biri Kesire Öcalan’dır. İlk olarak yüksek öğrenim için Elazığ’dan Ankara’ya giden Kesire, Abdullah Öcalan’ın liderliğindeki gruba katılmış ve onunla evlenmiştir. İlişkileri sonrasında bitse de, Öcalan onun hakkında birçok yazısında bahsetmiştir.

Kaçış ve Savaş Dönemi

1970’lerin sonunda ve 1980’lerin başında, Öcalan’ın örgüt içerisindeki konumu güçlendi. 1979’da Suriye’ye kaçan Öcalan, PKK’lıların eğitimi için Lübnan’da kamplar kurmuştur. 1984 yılında ise PKK, güvenlik güçlerine karşı sarsıcı saldırılara başlamıştır. Bu saldırılar, yıllar süren çatışmalı sürecin başlangıcını oluşturmuştur.

1990’larda Çatışmaların Artışı

1990’lar, yoğun çatışmaların yaşandığı ve sosyal olayların tırmandığı bir dönemdir. PKK, bu yıllarda çok sayıda askeri operasyona sahne oldu ve Türkiye’de terörizmin yayılmasıyla birlikte Öcalan, birçok kesim tarafından “bebek katili” olarak damgalandı.

Öcalan, bu süreçte ateşkes ilanları yaparak çözüm arayışlarında bulundu.

• BBC Arşivlerinde Türkiye: 1990’lı Yıllarda Kürt Sorunu

Kenya’dan Türkiye’ye Dönüş

1998 yılında, Türkiye’nin Öcalan’ın sınır dışı edilmesi için Suriye’ye baskıları arttı ve neticesinde, 9 Ekim 1998’de Suriye’den çıkarıldı. Ülke ülke dolaşan Öcalan, hiçbir ülkeden sığınma talebi kabul ettiremedi.

15 Şubat 1999’da Kenya’nın Nairobi Havalimanı’nda gizli bir operasyonla yakalanarak uçakla Türkiye’ye getirildi. Öcalan’ın tutuklanmasına karşı PKK destekçileri çeşitli eylemler gerçekleştirdi.

Mahkeme Süreci

Öcalan’ın yargılanması 31 Mayıs 1999’da İmralı Adası’nda başladı. İlk duruşmada cam bir kafesin içinde yargılanarak, “Kürt sorununun çözümü için çalışmaya açık olduğunu” ifade etti.

Bu ifadeler, hem ulusal hem de uluslararası alanda dikkat çekti. Mahkeme, Öcalan’ı “silahlı terör örgütü kurmak” gerekçesiyle idama mahkum etti. Ancak 2002’de, Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde cezası müebbet hapse çevrildi.

Getty Images

2000’ler ve Değişen Düşünceler

Öcalan’ın tutukluluğu sırasında PKK içinde çeşitli krizler yaşandı ancak örgüt liderliğini sürdürdü. 1990’lı yıllarda Marksizm-Leninizm’den uzaklaşan Öcalan, yeni ideolojik bir yaklaşıma yöneldi ve “kapitalist moderniteye” karşı “demokratik modernite” anlayışını geliştirdi.

Bu düşünceler çerçevesinde “ortak vatan, demokratik cumhuriyet” gibi kavramları öne çıkardı.

Getty Images

Çözüm Süreci ve Devlet Yetkilileriyle Görüşmeler

2013-2015 yılları arasında gerçekleşen çözüm sürecinde, Öcalan resmi olarak devlet yetkilileri ile görüşme imkanına sahip oldu. Bu süreçte, Öcalan’ın Kürt sorununun çözümündeki rolü ön plana çıktı.

2015’te çözüm sürecinin çökmesi ile Öcalan ile görüşmeler sona erdi ve ismi gündemden düştü. Ancak Suriye’deki gelişmeler nedeniyle uluslararası arenada tekrar dikkat çekmeye başladı.

İmralı heyetinin basın toplantısı

Öcalan’ın Fesih Çağrısı

2024 yılının Ekim ayında, MHP lideri Bahçeli, Öcalan’ın Meclis’e gelip PKK’nın kapatıldığını açıklamasını önerdi. Öcalan’ın, koşullu salıverme hakkı ile ilgili durumunun da tartışmalara yol açtığı bu süreçte, DEM Parti heyetleri İmralı ile görüşmelere hız verdi.

Son olarak, 27 Şubat’ta yapılan toplantının ardından yapılan açıklamada Öcalan, PKK’nın artık sürekliliği kalmadığını vurgulayarak, örgütün kongre toplayıp kendisini feshetmesi için çağrıda bulundu.

Zamanla Türkiye’nin gündeminde derin izler bırakan Abdullah Öcalan’ın hayatında PKK’nın tasfiyesi nasıl bir öneme sahip olacak? Bu sorunun cevabı, kamuoyunun gelecekte Öcalan’ı nasıl algılayacağı üzerinde etkili olabilir.

“`