Donald Trump’ın yeni yönetimi için belirlediği en tartışmalı isimlerden Robert F. Kennedy Jr. yeni sağlık bakanı olarak onaylandı.
Bu atama ile Kennedy, tıp alanında hiçbir eğitimi bulunmasa da ABD’nin federal sağlık kurumları üzerinde geniş yetkilere sahip olacak.
ABD’nin en ünlü Demokrat Partili ailesinden gelen Kennedy Jr., Covid aşısı ile ilgili açıklamalarıyla kamuoyunda yer bulmuş bir isim.
Bazı uzmanlar, geçmişteki açıklamaları göz önüne alındığında, üstleneceği rolün küresel sağlık politikalarını da olumsuz etkileyebileceğinden korkuyor.
71 yaşındaki Kennedy, 2024’te küresel sağlık projeleri için 1,6 milyar dolar harcayan ve küresel araştırmaları finanse eden ABD Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na liderlik edecek.
Kennedy bütçe önerileri yapacak ve sağlık alanında öncelikleri belirleyebilecek.
Sağlık konusunda ‘çılgınca’ davranabilecek
Suikaste kurban giden ABD Başkanı John F. Kennedy’nin yeğeni olan RFK Jr, çevre avukatı olarak içme suyunu kirleten şirketlere dava açarak ismini duyurdu.
Buna karşın sağlık ve bilim alanında bazı yanlış ve tartışmalı bilgileri savunmasıyla da tanınıyor.
2000’lerin başında bazı aşıları, doğru olmayan şekilde otizm hastalığıyla ilişkilendirdi. Aşı zararları hakkında yaygın şekilde çürütülmüş bazı iddiaları da savundu.
AIDS hastalığına neden olan HIV virüsü ile Covid-19 hakkında da doğru olmayan ifadeler paylaştı.
Kennedy 2024 başkanlık seçimleri için asıl olarak Demokrat Parti adayı olmak istemişti ancak sonra bağımsız olarak yarışa girmeye karar verdi.
En sonunda kampanyasından vazgeçti ve Trump’ı destekleme kararı aldı.
Seçim kampanyası sırasında Başkan Donald Trump, Kennedy’nin “sağlık konusunda çılgınca davranmasına” izin vereceğini söyledi.
Trump, göreve geldiğinde ilk yaptığı işlerden biri ABD’yi Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) çekmek oldu.
BBC’ye konuşan Profesör Dr. Tony Yang, küresel sağlık politikaları alanında çalışıyor ve tüberküloz aşılarının dağıtımı konusunda WHO’nun teknik danışma üyesi.
Küresel çapta sağlık hizmetlerinin “iş birliğine, güvene ve bilime” dayandığını söyleyen Yang, “RFK Jr bulunduğu konumu, üzerinde fikir birliği olan bulaşıcı hastalık kontrolü ve aşı gibi konuları reddederek elde etti” diyor.
Adaylığının onay sürecinde yapılan Senato oturumlarında Kennedy, bu tartışmalı başlıklarda soru yağmuruna tutuldu. “Tehlikeli” olabilecek şekilde yanlış bilgi yaymakla suçlandı.
RFK Jr, bilimin yanında olduğunu ve aşı karşıtı olmadığını söyleyerek kendisini savundu.
“Haberlerde benim aşı ve sağlık sektörü karşıtı olduğum iddia edildi. Ben bunlardan hiçbiri değilim. Ben güvenli hareket etme yanlısıyım” dedi.
BBC Dünya Servisi bu haber için yorum alabilmek için ekibine ulaştı ancak sorularına yanıt alamadı.
Aşı tereddüdü
Kennedy, bulaşıcı hastalıklarla uluslararası mücadele ve aşı araştırmalarını finanse eden bir bakanlığa liderlik edecek.
Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) 2024’te ABD’de 11 bin personeli ülke içi ve uluslararası acil durumlara müdahale için eğitti. Kurum aşılama çalışmalarında farklı ülkelerle işbirliği yaptı.
Kennedy geçmişte uluslararası aşılama programları hakkında olumsuz konuşmuş bir isim.
2019’da Pasifik ada ülkesi Samoa’da 83 kişinin öldüğü bir kızamık salgını yaşadı.
Ülkede salgından bir yıl önce yanlış hazırlanan aşı nedeniyle iki bebek hayatını kaybetmişti. Aşı karşıtı gruplar, bu ölümlerin nedeninin hatalı aşı olduğu açıklanmadan sosyal medyada trajediyi istismar etmeye başladı.
Aşı kampanyası salgından 10 ay önce askıya alındı.
Bu arada ülkeyi ziyaret eden Kennedy, Samoalı Avustralyalı aşı karşıtı isimlerle görüntü verdi. Daha sonra bu görüşmenin tesadüf olduğunu savundu.
Daha sonra başında olduğu çocuk sağlığı alanındaki STK üzerinden dönemin Samoa’nın başbakanı ile yazıştı.
Kennedy “Samoa’da aşı yaptırmayan insanlarla hiçbir ilgisi olmadığını” savundu ve ziyaretinin aşı karşıtı duyguları körüklediğini reddetti.
Profesör Yang, Kennedy’nin bakanlık rolüne getirilmesinin “aşı şüpheciliğini meşrulaştıracağını ve küresel bağışıklık kazandırma çalışmalarını zayıflatacağını” savunuyor.
Küresel çapta rutin aşılama faaliyetleri henüz pandemi öncesi seviyelere dönmedi.
Aşı kampanyalarının azalması, 2023’te kızamık vakalarında yıllık bazda yüzde 20’lik bir artışa yol açtı.
Bulaşıcı hastalıklar için ‘bir mola’
Kennedy Kasım 2023’te bağımsız bir başkan adayı olarak kampanya yürütürken aşı karşıtı bir konferansa katıldı.
Bu konferanstaki konuşmasında “Burada kendimi evime gelmiş gibi hissediyorum” dedi.
Başkan seçilmesi halinde ilgili kurumlardan, Covid-19 ve kızamık gibi bulaşıcı hastalıklarla ilgili çalışmalarına “bir mola” vermelerini isteyeceğini, diyabet ve obezite gibi kronik hastalıklara odaklanmalarını söylemeyi vaat etti.
Doğu Afrika’da AIDS ile mücadele üzerine çalışan Profesör Fiona Cresswell’e göre, ABD’nin salgınlarla mücadelede önemli bir rolü var.
Cresswell buna örnek olarak Ebola salgınını gösteriyor ve fonların kesilmesinin sonuçları olabileceğini savunuyor.
ABD kurumları, 2014’te Gine, Liberya ve Sierra Leone’da yayılan Ebola salgını için 2 milyar dolar harcadı.
Şu anda Tanzanya’daki Marburg ve Ebola salgınları için de ABD fonlarıyla teknik yardım ve sağlık desteği sağlanıyor.
ABD ayrıca 2019’da Latin Amerika’daki kızamık ve difteri salgınlarında da mücadele için kaynak sağladı.
Ülke şu anda Afrika genelinde AIDS ile mücadele çalışmalarının en büyük fon sağlayıcısı konumunda.
Kennedy geçmişte AIDS’in, bir uyuşturucunun eğlence amaçlı kullanımından kaynaklanıyor olabileceğini de söylemişti.
Onun liderliği konusunda dile getirilen bir diğer endişe de, olası bir yeni pandemiyle ilişkilendiriliyor.
Kampanya döneminde salgınlarla mücadeleyi güçlendirme amacıyla imzalanan küresel bir anlaşmaya karşı olduğunu ifade etmişti.
Halk sağlığı alanında çalışan Dr. Syra Maddad, ABD’nin bu anlaşmadan çekilmesinin, ortak mücadele noktasında olumsuz sonuçları olacağını söylüyor.
Kennedy, Senato oturumlarında, gelecekteki bir pandemiyi önlemek için “uygun kaynakları ayıracağını” söyledi.
